مفهوم «نیستی» در اندیشۀ هایدگر و فلسفۀ چین

نویسندگان

علی اصغر مصلح

مرتضی گودرزی

چکیده

تحلیل بحث نیستی در فلسفۀ هایدگر به خصوص در آثار متأخر وی، و جایگاهی که وی برای نیستی در وصول به حقیقت هستی و آشکارگی قائل است، اهمیتی به سزا در تاریخ فلسفۀ غرب دارد. هایدگر این بحث را در فرازهای مختلف، از جمله در تبیین دازاین و اگزیستانس و در راهیابی به نسبت­های انتولوژیک به صورتی ایجابی و نه سلبی مطرح می­کند. وی دازاین را در سیر به سوی نیستی و در حالت ترس­آگاهی(angst) به تصویر می­کشد. از طرف دیگر چنین می­نماید که مفهوم نیستی در فلسفه­های چینی از مفاهیم اصلی و کلیدی محسوب می­شود. در تفکر چینی، درهم تنیدگی هستی (yu) و نیستی(wu) عامل مؤثری برای درک وحدت و همبستگی میان نیروها و پدیده­ها، فعّالیت­ها و انفعالات و معنا بخشی به کنش­های میان هستنده­ها تلقی می­شود که با نگرشی هستی­شناختی قابل تشخیص است. مسئلۀ اصلی این جستار، ویژگی نیستی و کارکرد آن در تعامل «هستی»(being) و «ناهستی»(non being) است. در این نوشتار برآنیم تا ضمن بررسی معناهای مختلف «نیستی» در دو فلسفه، به تحلیلی تطبیقی در مورد کارکرد این مفهوم در ارتباط میان «نیستی» و «هستی» بپردازیم. همچنین تلاش شده مفهوم غیر پوچ­گرایانه و غیرسلبی «نیستی» در فلسفۀ چین به خصوص در آیین­های دائویی(daoism) و ذن بودیسم zen buddhism)) با معنای نیستی در اندیشۀ هایدگر مورد مقایسه قرار گیرد و ضمن بررسی مفاهیمی مانند «حقیقت و گشایش»، «راه» و «رهایی از تفکر»، تقرب به سوی هستی مورد کاوش قرار گیرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی مفهوم عدم در فلسفۀ هایدگر و نیشیدا

موضوع این مقاله بررسی مفهوم عدم در تفکر هایدگر و نیشیدا است. هایدگر، که میراث‌دار فلسفۀ غرب است، در کتاب متافیزیک چیست به نحو بنیادین به مسئلۀ عدم می‌پردازد. به عقیدۀ او مفهوم عدم نه تنها از مفهوم نفی شدگی ناشی نمی‌شود؛ بلکه آغازین‌تر از آن است. عدم در تفکر هایدگر ربطی وثیق به خصلت‌های وجودی، یا آنچه هایدگر آن را اگزیستانسیال‌های دازاین می‌نامد، دارد. عدم های...

متن کامل

بررسی مفهوم عدم در فلسفۀ هایدگر و نیشیدا

موضوع این مقاله بررسی مفهوم عدم در تفکر هایدگر و نیشیدا است. هایدگر، که میراث دار فلسفۀ غرب است، در کتاب متافیزیک چیست به نحو بنیادین به مسئلۀ عدم می پردازد. به عقیدۀ او مفهوم عدم نه تنها از مفهوم نفی شدگی ناشی نمی شود؛ بلکه آغازین تر از آن است. عدم در تفکر هایدگر ربطی وثیق به خصلت های وجودی، یا آنچه هایدگر آن را اگزیستانسیال های دازاین می نامد، دارد. عدم هایدگری از طریق ترس-آگاهی آشکار می گردد...

متن کامل

آزادی اگزیستانسیال و آزادی استعلایی در اندیشۀ هایدگر

این مقاله می‏کوشد ایدۀ آزادی در اندیشۀ هایدگر را در سه مقطع فکری او و بر اساس سه مفهوم انسان، جهان و هستی مورد بررسی قرار دهد. اگر مسئلۀ آزادی در هستی و زمان، حول محور دازاین جریان دارد و به بازگشت دازاین به ذات خودش به‏مثابه امکان محض برای کسب آزادی‏اش می‏پردازد، نوشته‏های بین سال‏های 1928 تا 1931، مفهوم آزادی استعلایی را در نسبت با مفهوم جهان مطرح می‏کنند. در اینجا آزادی به‏مثابه بنیادِ هر بنی...

متن کامل

بازنمایی اندیشۀ مارتین هایدگر در سینمای آندری تارکوفسکی

وقتی از ارتباط سینما و فلسفه سخن می‌گوییم، درواقع، از چه سخن می‌گوییم؟ هنگامی که از نزدیکی و ارتباط آثار سینماییِ یک کارگردان با اندیشۀ یک فیلسوف بحث می‌کنیم، مرادمان چیست؟ گفت‌وگو دربارۀ همسایگی و قرابت میان اندیشه‌های یک فیلسوف و آثار هنری یک سینماگر، نیازمند شناختی دقیق از اندیشه‌های آن فیلسوف و نیز فهم اندیشۀ بازنمایی‌شده در یک اثر یا دسته‌ای از آثار سینمایی است. آندری تارکوفسکی (1986ـ1932) ...

متن کامل

مفهوم خدا در اندیشۀ ابن‌سینا

ابن‌سینا بر اساس وجودشناسی، خداشناسی را تبیین می‌کند و برای اثبات خدا استدلالی مبتنی بر وجودشناسی بیان می‌کند. اصل مهم وجودی او تمایز میان وجود و ماهیت است. بر اساس این تمایز، موجودات به دو قسم واجب و ممکن تقسیم می‌شوند. در واجب‌الوجود تمایز وجود و ماهیت بی‌معناست و در ممکنات چنین تمایزی برقرار است. پرسش اولیه این است که ابن‌سینا چه تصوری از خدا دارد؟ مفهوم خدا نزد او چیست؟ ویژگی‌های آن کدام اس...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مجله پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریز

ناشر: دانشگاه تبریز

ISSN 2251-7960

دوره 7

شماره 13 2014

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023